30/4/07

Xogar, ler, coleccionar, ler, completar, ler...



Co ánimo de manter a ilusión e o espírito do xogo, proponse facer unha entrega paulatina dos cromos, de tal xeito que o día no que reciban o álbum só se lles dea un primeiro paquete deles. Ademáis, isto permite usalos, por exemplo, como premio á lectura, se lles imos facendo entre dos restantes en momentos relacionados con esta actividade:
  • Cada vez que fagan uso da biblioteca
  • Cando lles presenten un libro aos demais
  • Tras un traballo colectivo de lecto-escritura
  • Cando rematen a lectrua persoal dun dos contos propostos no xogo da oca
  • ....

O feito de ir completando o propio álbum pretende ser tamén unha actividade lectora: no caso dos lectores autónomos, deberían ser eles sós quen atopen o oco axeitado para cada cromo; os que aínda non o son precisarán axuda cos textos, pero eles poden logo casalos coa ilustración correspondente, o cal supón tamén un exercicio de comprensión.


Para utilizar o álbum faise necesario, iso si, asegurármonos de que coñecen o desenvolvemento dos sete contos.
Colectivo Acatrotintas

27/4/07

A persoa mediadora tamén xoga


O papel da persoa mediadora será guiar a sesión, de maneira que sirva para afianzar actitudes de xogo cooperativo. Seguindo a marcha do xogo nos diversos grupos, pode ir introducindo suxestións que leven os nenos e as nenas a reparar nos tramos entre oca e oca nos que se agachan varios contos, incitando á súa lectura. Isto pode facerse seguindo a orde dos contos, tal e como van aparecendo no taboleiro, ou doutras formas (contos asociados ás casas especiais, por decisión do grupo de xogadores, repartindo os contos entre os distintos grupos, etc.)

O profesorado pode, previamente, facer unha selección dos contos do xogo da oca e poñelos ao alcance do grupo, ben na biblioteca da aula, ben na biblioteca escolar. Outra opción é que os nenos e nenas fagan esta busca de forma autónoma, logo dunha conveniente motivación que o propio xogo favorece.

Nestas sesións tamén poden introducirse algunhas actividades para a análise e o coñecemento da estrutura do conto tradicional, a creación de novos contos, etc.

Colectivo Acatrotintas

26/4/07

Xogar e medrar

Mentres os nenos e nenas xogan á oca, están a interiorizar unha serie de aprendizaxes necesarias para a vida: avanzar e retroceder cando se pode ou cando é necesario, atopar atrancos no camiño, superar dificultades, asumir os golpes da sorte, saber agardar, volver empezar, descubrir que o importante non é gañar, senón seguir o propio camiño e avanzar na busca do coñecemento. O xogo, cargado de simbolismos, oculta segundo moitas interpretacións, unha viaxe iniciática na procura da sabedoría, representada pola auga que aparece sempre na derradeira casa. O taboleiro da oca inclúe tamén o labirinto, símbolo universal relacionado coa vida do ser humano, presente en moitas culturas.
Hai unha clara similitude entre a viaxe a través do xogo e as viaxes que viven os protagonistas dos contos tradicionais. Hai atrancos, idas e voltas, axudas e desventuras, e unha meta, a meirande parte das veces, con final feliz.

Colectivo Acatrotintas


25/4/07

¡Eu leo porque me peta! Álbum de cromos


Adiviña que adiviña
eu son quen de adiviñar
os sete fermosos contos
que se andan a agachar.
Complementando ao xogo Sete contos e unha oca, cada lector ou lectora de 1º e 2º ciclo de primaria recibiu un álbum de cromos. A medida que vaian recoñecento os contos que se agachan no xogo poderán ir enchendo os ocos do álbum cos textos ou as imaxes correspondentes... Para conseguir os cromos haberá que ler moito... e ter moito conto.

23/4/07

Sete contos e unha oca


Para se perder no bosque só hai que pechar os ollos e pensar un anaco nos contos da infancia. Axiña aparecerá unha carapucha vermella nunha encrucillada e un rastro de migallas de pan reseso marcando o camiño entre as sombras das árbores. Máis tarde virá un mundo de paxaros a peteirar nelas e unhas botas de sete leguas deixarán marcadas as súas inmensas pegadas na poeira, mentre un gato con botas vai e vén todo apurado. Cando a noite borre o carreiro, aparecerá o reino do claro do bosque. Dende alí emprenderá o seu camiño cara ao palacio do príncipe a comitiva do cadaleito de cristal. De cristal era o zapato que non estaba feito para pisar nos camiños e de cristal semellaba o reflexo dun cisne naquel lago camiño da primavera.

Pero a memoria non é tan fráxil coma o cristal e ten ben gardado este camiño de conto. Unha ruta con atrancos, dificultades, prisións e labirintos, pero que tamén conta con pontes, obxectos máxicos e benfeitores que axudan a chegar á meta do "conto contado".


Colectivo Acatrotintas

20/4/07

¡Eu leo porque me peta!

De letra en letra... ¡Eu leo porque me peta! é o lema que vincula entre si os materiais dirixidos ás nenas e nenos de 1º e 2º ciclo de primaria. Así de asertiva chega a oca viaxeira que nos leva por camiños de conto.

Os centros educativos recibiron carteis, varios exemplares do xogo Sete contos e unha oca, álbumes de cromos para os pequenos lectores e guías para o profesorado.
Na introdución da Guía do profesorado detállanse así as intencións deste material:

Convídase ao alumnado a participar nun xogo con moito conto: unha viaxe para introducirse, revisar ou revisitar os contos tradicionais, mediante a lectura e o xogo cos compeñeiros e compañeiras. Toda lectura é unha viaxe a mundos distantes ou distintos, tamén ás veces ao propio mundo, o que nos dá unha nova visión deste. Pero, ademais, a viaxe está moi presente no conto tradicional: sempre hai alguén que debe saír na procura dunha solución a un problema ou a un enredo. E este xogo da oca é tamén unha viaxe que nos vai conducir por camiños de conto para coñecelos mellor.

De xogo e de viaxe


As nenas e nenos de primaria e 1º ciclo de secundaria de todos os centros educativos galegos coñecen xa o xogo da oca e os cadernos de viaxe da campaña de fomento da lectura Hora de ler. Estes materiais foron especialmente deseñados para esta ocasión co principal obxectivo de estimular o gusto polos contos e os libros, pola lectura en xeral e pola literatura en particular.

19/4/07

"Ex libris"


Óscar Villán individualizou este motivo do cartel Hora de ler para o deseño do ex libris que permite ás nenas e aos nenos distinguir os libros da súa biblioteca persoal.

18/4/07

Axenda paraprofes


"Hai persoas que poden facilitar o encontro entre os nenos e os libros. Estes mediadores poden estar na familia, nas bibliotecas, nas librerías, nos medios de comunicación... e, moi especialmente, nos centros escolares. O profesorado desenvolve un papel fundamental como modelo lector e tamén como axente activo no fomento da lectura."

¿Hora de ler?



Porque se precisan tempos para a lectura; porque, como toda necesidade básica, debe integrarse no tempo cotián das nenas e dos nenos, dende moi pequenos para chegar a consolidarse como hábito; porque ao longo do día sempre hai un tempo especial, "unha hora de":
  • Hora de comer
  • Hora de xogar
  • Hora de durmir
  • Hora de bañarse
  • Hora de ler

É hora de ler porque necesitamos historias.

É hora de ler porque queremos saber máis.

É hora de ler porque as nenas e os nenos teñen dereito a coñecer o patrimonio cultural da sociedade na que medran.

17/4/07

Campaña de lectura HORA DE LER




En abril de 2006, a Consellería de Educación e Ordenación Universitaria iniciaba a difusión dunha campaña de fomento da lectura en centros escolares, baixo o lema HORA DE LER.

HORA DE LER ten como obxectivo fundamental facer visible as bibliotecas no espazo educativo e poñer en valor o libro e a lectura entre os máis novos.

Na primeira fase da campaña remitíronse aos centros carteis motivadores e distribuíronse entre os nenos e nenas de educación infantil, primaria e 1º ciclo de secundaria, marcapáxinas e adhesivos "ex libris" con motivos extraídos do cartel. O profesorado, pola súa parte, recibía a axenda do mediador, especialmente pensada para motivar a súa función como modelo de lectura entre o alumnado.

Para o deseño e elaboración dos materiais creouse un grupo de traballo, denominado Acatrotintas, formado por catro docentes con experiencia nos distintos niveis educativos aos que van destinados (Mayte Leis, Cristina Novoa, Magdalena de Rojas e Juana Vázquez); todas as imaxes son da autoría do ilustrador galego Óscar Villán.